Omega 3 Faydaları
Omega 3 yağ asitleri, vücut için oldukça faydalıdır ve vücut tarafından üretilemez. Bu yüzden dışarıdan alınmaları gerekmektedir. Derin ve soğuk sularda yaşayan balıklar, ceviz, semizotu ve keten tohumu gibi besinler omega 3 açısından zengin kaynaklardır. Alabalık, uskumru, sardalya, ton balığı ve somon gibi deniz ürünleri omega 3 değerleri bakımından dikkat çekicidir. Ayrıca, bu deniz ürünleri yüksek protein değerlerine de sahiptir. Omega 3 yağ asitleri, hücrelerin oluşumunda temel yağ asitleri olarak görev yapar. Bu yağ asitleri EPA ve DHA olarak adlandırılır.
Omega 3'ün Faydaları
- EPA yağ asitleri, özellikle yetişkinlerde kalp damar sorunlarının önlenmesinde önemli bir rol oynar.
- DHA yağ asitleri, vücut gelişimi ve beyin fonksiyonlarının çalışmasında etkilidir.
- Depresyon riski taşıyan kişilerde yapılan omega 3 ölçümlerinde düşük değerler tespit edilmiştir. Yetersiz omega 3 alımı anksiyete ve depresyon sorunlarına yol açabilir. Bu durumun aşılmasında omega 3 etkili olabilir.
- Kalbin sağlıklı çalışması için elektriksel işlevlerin kesintisiz ve uyum içinde olması gerekir. Beyindeki nöronların sağlıklı çalışması da omega 3 alımına bağlıdır. Omega 3, sinirlerin üzerini kaplayarak bir çeşit yalıtım sağlar ve dışarıdan temasları engeller. Bu sayede istemsiz hareketler ve düzensiz psikolojik sorunlar önlenmiş olur.
- Beyindeki yağ oranı %60'tır ve bu yağların %33'ü omega 3 yağ asitlerinden oluşur. DHA içeren omega 3 yağ zinciri, beyin hücrelerinin oluşumu ve çalışmasından sorumludur. DHA'lar, yaşam boyu nöronlar arasında bulunan sinapsların etkinliğinden de sorumludur.
- Erişkin bir bireyin beyninde DHA miktarının 20 gramın altında olması, serotonin seviyesinin azalmasına ve depresyona yol açabilir. Hücre ve kalp yapısını koruyan, kas kasılmalarını düzenleyen ve ağrı hissini azaltan prostaglandinlerin üretimi için EPA yağ zincirine ihtiyaç vardır.
- Yapılan araştırmalarda, depresyonlu deneklere omega 3 yağ asidi verilmiş ve plasebo grubuna kıyasla belirgin bir iyileşme görülmüştür. Faydasının görülmesi üzerine her iki gruba da omega 3 verilmiştir.
- Başka bir çalışmada, depresyon hastalarının kanlarında düşük omega 3 seviyesi tespit edilmiştir. Düşük DHA yağ asidi seviyesinin, beyin tarafından salgılanan mutluluk hormonu serotoninin de düşük olmasına yol açtığı gözlemlenmiştir.
- Son çalışmalar, omega 3 seviyesinin yükseldiğinde beyin tarafından salgılanan antidepresan etki gösteren BDNF seviyesinin arttığını ve depresyonu bastırdığını göstermiştir.
- Şizofreni, otizm, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, disleksi gibi nörolojik sorunların omega 3 alımı ile yok edilebileceği veya yavaşlatılabileceği üzerinde çalışmalar devam etmektedir.
- Çocuklarda omega 3 kullanımı, büyüme ve gelişme çağında hem fizyolojik hem de öğrenme kabiliyetini artırmaktadır.
- Kalp damar sorunu olanlar için koruyucu etkiye sahiptir, kan basıncını düşürücü ve kan inceltici etkisi vardır. Ancak aşırı kullanımın damarları incelttiği tespit edilmiştir, bu nedenle sürekli kullanımda yılda bir ay ara verilmelidir.
- Ceviz ve somon balığında bulunan omega 3 üzerine yapılan araştırmalarda cevizin toplam kolesterolü ve kötü kolesterolü düşürmede etkili olduğu, somonun ise trigliseritleri düşürüp iyi kolesterolü yükselttiği gözlemlenmiştir.
Omega 3 Kullanımı ile İlgili Uyarılar
Balıkların ömrü uzadıkça bünyelerinde cıva ve diğer zararlı maddeler biriktiğinden, köpek balığı ve kılıç balığı gibi uzun ömürlü balıklar daha az tüketilmelidir. Liman, marina ve tersane gibi yerlerde avlanan balıklar da daha az tercih edilmelidir. Mavi yengeç gibi ürünler de cıva açısından yüksek değerlere sahip olduğundan tüketiminde aşırıya kaçılmamalıdır. Günlük omega 3 tüketimi 1 ile 3 gram arasında olmalıdır. Kan sulandırıcı ilaç kullananlar doktora danışmadan omega 3 kullanmamalıdır. Herhangi bir ameliyat öncesinde omega 3 kullanımı iki hafta önceden sonlandırılmalıdır. Marketlerde satılan margarinlerde omega 3 yazıyor olabilir, ancak bunlar uzun zincirli yağ asitleri içermediğinden fayda sağlamazlar. |
